BALEA
.jpg)
Balea ( Mysticety ) zetazeoen, hau da, uretan bizi diren ugaztunen taldeko familiako ugaztun bat da eta hamairu bale espezie bizi dira ( Yubarta, balea urdina, Minkeko balea, Rorcual ugaria…) gaur egun lau familiatan banatuak. Bere gorputza 18 m-ko luzera eta 100 tonako pisua izatera irits daiteezken arren, normalenak 15 m eta 60 tona ingurukoak izaten dira eta, beraz, munduko ugaztunik handienak baleak direla esan dezakegu. Baleen beste ezaugarririk nabarmenetariko bat beraien 2,5 m-ko aho kurbatuan dago.Baleen elikadura erdizpurdizkoa da (tamainu txikiagoko arrain espezie gutxirengandik elikatzen da) baina ez egunean jaten dituen 40kg engatik, baizik eta bere elikadurak ugaritasun gutxi duelako. Beste ugaztunek ez bezala, baleek bizarrak erabiltzen dituzte hortzen ordez janaria mastikatzeko.
Zetazeoek duela 34-55 milioi urteen (Eozeno garaian) inguruan eboluzionatu zuten lurzoruko izakiak izatetik uretan bizitzera. Duela gutxi egindako ikerketek hipotesi zaharra indartu dute, zetazeoek artiolaktidoengandik ( behiak, antilopeak, oreinak, txerriak eta hipopotamoak ) eboluzionatu zutena alegia.
Baleak ugaztunak dira eta, beraz, bale-kumeak emearen sabeletik jaiotzen dira bederatzi edo hamasei hilabeteen buruan. Baleek sor ditzaketen kume kopurua oso urria da beste ugaztunekin alderatuta ( normalean hiru urtetik behin ernaltzen baitu ) eta umeen pisua bi tonelada ingurukoa da jaiotzean.
Baleek izugarrizko jauziak egiten dituzte. Pisu handikoak izan arren oso igerilari trebeak dira.
